Οι σιδηροδρομικές γραμμές της σιωπής

Κάποτε, το σφύριγμα της ατμομηχανής αντηχούσε σαν παλμός ζωής σε κάθε μικρή πόλη της Δυτικής Ελλάδας. Ο σταθμός ήταν τόπος συνάντησης, αναχώρησης και επιστροφής. Τα τρένα έφερναν ανθρώπους, νέα, εμπορεύματα – έδιναν ρυθμό σε έναν τόπο που έμοιαζε πιο κοντά στον κόσμο.

Σήμερα, οι ίδιες γραμμές στέκουν σκουριασμένες. Σταθμοί εγκαταλελειμμένοι, αποβάθρες με χορτάρια, κτήρια ρημαγμένα. Οι σιδηροδρομικές γραμμές της σιωπής έγιναν σύμβολο της εγκατάλειψης – αλλά και της χαμένης προοπτικής μιας ολόκληρης περιοχής.

Από τον Πύργο στην Πάτρα – και το αντίστροφο

Η γραμμή Πύργος – Πάτρα, άλλοτε βασικός άξονας σύνδεσης της Δυτικής Πελοποννήσου, παραμένει ανενεργή. Τα έργα για τον εκσυγχρονισμό της έχουν ανακοινωθεί ξανά και ξανά, αλλά οι υποσχέσεις χάνονται στο χρόνο.

«Η διαδρομή με το τρένο είχε άλλη χάρη. Ήταν φθηνή, ασφαλής και ανθρώπινη», θυμάται ο Γιώργος, συνταξιούχος μηχανοδηγός. «Τώρα έχουμε μόνο λεωφορεία, δρόμους επικίνδυνους και μια πόλη αποκομμένη.»

Το τρενάκι του Κατακόλου – ένα απομεινάρι μιας άλλης εποχής

Η σύνδεση Πύργου – Κατακόλου λειτουργεί σποραδικά, κυρίως για τουρίστες κρουαζιέρας. Κι όμως, θα μπορούσε να είναι ένα ζωντανό μέσο μεταφοράς για κατοίκους, μαθητές, εργαζόμενους. Αντί για ανάπτυξη, η γραμμή υπολειτουργεί, χωρίς όραμα και προοπτική.

Οι σταθμοί-φαντάσματα

Από τον Πύργο ως την Αχαΐα, οι περισσότεροι σταθμοί θυμίζουν σκηνικό εγκατάλειψης: Σπασμένα παράθυρα και πόρτες. Γκράφιτι που καλύπτει τις παλιές επιγραφές. Σιωπή εκεί που κάποτε υπήρχε ζωή. Η εικόνα αυτή δεν είναι μόνο αισθητική πληγή. Είναι σύμβολο μιας περιφέρειας που έμεινε πίσω.

Αναγέννηση ή οριστική λήθη;

Η Ευρώπη επενδύει σε τρένα: πράσινες μετακινήσεις, γρήγορες συνδέσεις, ανάπτυξη μικρών περιοχών. Η Δυτική Ελλάδα, όμως, μένει κολλημένη στο παρελθόν. Το τρένο, αντί να γίνει μοχλός ανάπτυξης, έχει γίνει μνημείο εγκατάλειψης. Κι όμως, η αναγέννηση είναι δυνατή: Η γραμμή Πύργος – Πάτρα θα μπορούσε να ενταχθεί σε έναν σύγχρονο προαστιακό. Η σύνδεση Πύργου – Κατακόλου να εξυπηρετεί καθημερινά επιβάτες, όχι μόνο τουρίστες. Οι παλιοί σταθμοί να μετατραπούν σε πολιτιστικούς χώρους, κέντρα πληροφόρησης ή καφέ.

Η νοσταλγία μιας χαμένης εποχής

Για τους παλιότερους, το τρένο δεν ήταν απλώς μετακίνηση – ήταν αναμνήσεις. Ήταν το πρώτο ταξίδι ενός παιδιού, η άφιξη ενός αγαπημένου προσώπου, η μυρωδιά του καφέ στον σταθμό. Σήμερα, οι γραμμές αυτές είναι σιδηροτροχιές χωρίς προορισμό. Όμως, αν κάτι μπορεί να τις ξαναζωντανέψει, είναι η πίστη ότι ο τόπος αξίζει περισσότερα από μισές υποσχέσεις και περαστικές εξαγγελίες.