Λειψυδρία: Η νέα κρίση που πλήττει περίπου 4 δισ. ανθρώπους

Το νερό μοιάζει να είναι ο πιο ανανεώσιμος από όλους τους πόρους του πλανήτη. Πέφτει από τον ουρανό με τη βροχή, μας περιβάλλει στους ωκεανούς που καλύπτουν σχεδόν τα τρία τέταρτα της επιφάνειας του πλανήτη αλλά βρίσκεται και στους πολικούς πάγους και τους παγετώνες των οροσειρών. Είναι η πηγή της ζωής στη Γη αλλά πιθανότατα και πέρα από αυτή. Τα ίχνη νερού που βρέθηκαν στον Αρη προκάλεσαν τον ενθουσιασμό, επειδή ήταν η πρώτη ένδειξη ότι κάποτε ίσως υπήρχε ζωή εκεί.

Το πρόβλημα όμως είναι ότι οι περισσότεροι από τους υδάτινους πόρους της Γης είναι απρόσιτοι και εκείνοι που είναι προσβάσιμοι είναι άνισα κατανεμημένοι στον πλανήτη. Το νερό είναι δύσκολο να μεταφερθεί σε μεγάλες αποστάσεις και οι ανάγκες μας αυξάνονται, τόσο για τρόφιμα όσο και για βιομηχανία. Όλα όσα κάνουμε απαιτούν νερό, για να πίνουμε, να πλένουμε, να καλλιεργούμε και να κατασκευάζουμε.

Με περισσότερους από 7,7 δισεκατομμύρια ανθρώπους στον πλανήτη και τον πληθυσμό που αναμένεται να φτάσει τα 10 δισεκατομμύρια μέχρι το 2050, οι ανάγκες αναμένεται να αυξηθούν.

Η παροχή νερού σε όσους την χρειάζονται είναι ζωτικής σημασίας αλλά έχει και τεράστια κοινωνικά και οικονομικά οφέλη.. Αφορά παιδιά που στερούνται την εκπαίδευση αλλά και τους ενήλικες που δεν μπορούν να εργαστούν λόγω ασθενειών που θα μπορούσαν εύκολα να αποφευχθούν. Η κατάσταση για τις γυναίκες στις φτωχές χώρες είναι ακόμη χειρότερη. Συχνά σταματούν να πηγαίνουν στο σχολείο στην εφηβεία λόγω της έλλειψης μέσων υγιεινής αλλά και επειδή ταξιδεύουν μίλια για να βρουν νερό είναι πιο ευάλωτες στη βία. Η παροχή οικονομικά προσιτού νερού εξοικονομεί ζωές και μειώνει την επιβάρυνση για την υγειονομική περίθαλψη, αλλά και απελευθερώνει οικονομικούς πόρους.

Κάθε 1 δολάριο που επενδύεται σε καθαρό νερό φέρνει τουλάχιστον 4 δολάρια κέρδος σύμφωνα με το Water Aid. Θα κοστίσει περίπου 21 δις. Δολάρια ετησίως έως το 2030 [0,1 του παγκόσμιου ΑΕΠ] για την παροχή νερού και υγιεινής σε όσους το χρειάζονται αλλά η Παγκόσμιας Τράπεζα εκτιμά ότι τα οικονομικά οφέλη θα ανέρχονται στα 60 δις. Δολάρια ετησίως.

Η γεωργία χρησιμοποιεί περίπου το 70% του γλυκού νερού σε όλο τον κόσμο. Η κλιματική αλλαγή βάζει και εδώ το χέρι της, με ξηρασίες, καύσωνες αλλά και πλημμύρες. Η ρύπανση αλλά και η αλόγιστη χρήση λιπασμάτων μπορεί επίσης να κάνει το νερό ακατάλληλο για πόση ή άρδευση.

Ο στόχος υπ’ αριθμόν 6 για τη βιώσιμη ανάπτυξη από τον ΟΗΕ αφορά το νερό.

Με βάση αυτό το στόχο θα πρέπει να παρέχεται ασφαλές νερό και αποχέτευση σε όλους μέχρι το 2030. Σε μερικές από τις πλέον ευάλωτες περιοχές η βιωσιμότητα είναι ήδη παρελθόν καθώς οι μεγάλοι υδροφόροι ορίζοντές τους εξαντλούνται ταχύτατα. Η αφαλάτωση είναι μια λύση αλλά το κόστος της ενέργειας που χρειάζεται γι αυτό έχει αποδειχθεί απαγορευτικά υψηλό στις περισσότερες χώρες. Οι βασικοί χρήστες της αφαλάτωσης μέχρι σήμερα είναι μεταξύ των πλούσιων σε καύσιμα και άνυδρων χωρών της Μέσης Ανατολής.

Ωστόσο, η κρίση των υδάτων είναι τόσο μεγάλη σε κάποιες περιοχές και για ορισμένες πόλεις δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική. Οι νομικοί περιορισμοί της χρήσης νερού [που τιμωρούν τη μεγάλη κατανάλωση] για τους οικιακούς χρήστες ενθαρρύνουν τα νοικοκυριά να πάρουν περισσότερες πληροφορίες για τη μείωση της κατανάλωσης του νερού και τα οδηγεί στη χρήση εύκολα διαθέσιμων τεχνικών λύσεων.

Ορισμένοι μέθοδοι άρδευσης είναι εξαιρετικά ανεπαρκείς – στις θερμές χώρες, το νερό εξατμίζεται πριν καν φτάσει στις ρίζες. Μια εναλλακτική λύση είναι η στάγδην άρδευση, ένα σύστημα σωλήνων που παρέχει νερό απευθείας στις ρίζες του κάθε φυτού. Η πρόοδος στην τεχνολογία των αισθητήρων και τη βιολογία προσφέρει καινοτόμες λύσεις. Πολύ φθηνοί αισθητήρες μπορούν να παρακολουθήσουν με ακρίβεια στο χώμα, επιτρέποντας στους αγρότες να γνωρίζουν εάν χρειάζεται άρδευση. Οι βιολόγοι δημιουργούν ποικιλίες φυτών που είναι λιγότερο επιρρεπείς στη ξηρασία, μέσω της φυσικής επιλογής και σε ορισμένες περιπτώσεις με τη χρήση γενετικής τροποποίησης.