Βία και Αντιβία

Του Ειρηναίου Σταματόπουλου*

Όσο στον καθένα από εμάς επιβάλλεται και ασκείται η βία και ο εξαναγκασμός τόσο ελλοχεύει ο κίνδυνος να καταφεύγουμε στην επίθεση για να εδραιώσουμε την άμυνα μας.
Είναι η επιβεβαίωση του κοινώς γνωστού ”η βια παράγει βια” ,ένα νόμισμα , δυο όψεις.

Τη ρήση επιβεβαιώνουν ιστορικά γεγονότα αλλά και αδόκιμες κοινωνικές εκρήξεις .Η βίαιη πολιτική αντιπαράθεση χαρακτηρίζεται ως ”τραμπουκισμός”και είναι καταδικασμένη στη συνείδηση των πολίτων οσο και αν επιχειρεί να τους εγείρει ….
Ως Ιστορικός δεν έχω συγκρατήσει καμία περίπτωση στο πανανθρώπινο γίγνεσθαι που η βία που προκάλεσε ο άνθρωπος να μην επιστρέψει στον ίδιο σε ατομικό ή συλλογικό επίπεδο και μάλιστα με αυστηρό τόκο.Αξια κρίνεται ως επικίνδυνη αλήθεια η άσκηση απόλυτης εξουσίας και η απειλή βίας για να επιλύσουμε προσωπικά, κοινωνικά, πολιτικά ,οικονομικά προβλήματα.

Η αλήθεια αυτή έχει απανθίσει σελίδες ιστορίας και αναλύσεις εκ μέρους των ανθρωπιστικών επιστήμων (ψυχολογίας, κοινωνιολογίας).Στην Ευρώπη σήμερα και στον όμορο χώρο της ,οι πολιτικοί και οικονομικοί μηχανισμοί των ισχυρών προσπαθούν να εξασφαλίσουν την οποία ισχύ τους και να την επαυξήσουν επιβάλλοντας-σχεδόν πάντα στους άλλους-τη δική τους θέληση και προγραμματισμό που θέλει ‘εις έδαφος φέρειν’ το αυτεξούσιο ,την εθελουσία, το ξεχωριστό πολιτισμικό ίχνος κάθε λαού.

Για την εφαρμογή αυτής της επιβολής και της απειλής έχει συγκεντρωθεί τόση ενέργεια και δύναμη που ξεπερνά κάθε φαντασία έτοιμη να καταλύσει θεσμούς και να απαξιώσει ιδανικά. Οι μεθοδεύσεις αυτές θεμελιώνουν ενστικτώδεις αντιδράσεις βίας στην ‘έννομη ‘επιβολή του πολιτικού -οικονομικού Καίσαρα και παράγουν ακριβώς το ισοδύναμο της αντιβίας.

Είναι αδόκιμος στάση να κάνουμε πως τάχα δεν μας αφορούν όλα αυτά, οτι δεν έχουμε εμείς την ευθύνη και οτι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα .Αξιώνουμε τον ενεργό πολίτη σε μια Κοινωνία Των Πολιτών.

Ενδεικτικά αναφέρω οτι η μεγάλη βια- που στις μέρες μας αποσυμβολίζεται στην απειλή του οικονομικού εξαναγκασμού, στα επιβαλλόμενα μέτρα, στην εκμετάλλευση παιδιών ,στη δολοφονία γυναικών ,ανδρών, στην εγκληματικότητα κατά των αδυνάμων ….-βασίστηκε και σε καθημερνές μας πρακτικές που θέλουν απλά την κατσίκα του γείτονα νεκρή αλλά και τον ίδιο τον γείτονα θυσία στο προσωπικό βόλεμα .Έλλειμμα αξιοκρατίας και ανθρώπινης ηθικής…

Όμως η έκθεση ισχύος και απειλών για την εδραίωση των ”ανέσεων” είναι μια λαθεμένη κοινωνική -πολιτική συνταγή . όπου αρχίζει να κυριαρχεί το πνεύμα της εχθρότητας ενσαρκώνεται η σύγκρουση (αντιβία στη βία).Αυτό ισχύει στη συνύπαρξη των λαών ,το ίδιο και στην συμβίωση των ατόμων .Η σύγκρουση θα είναι απρόβλεπτη. Έτσι διδάσκει η Ιστορία αλλά προτείνει και θεραπεία …¨.ισονομία ,διάλογο ,αξιοκρατία ,πολιτική ηθική .ανθρωπιά…Αυτές είναι αρχές που καταρρίπτουν τον δεσποτισμό της βίας και των απότοκων της , τροχοπεδώντας την αντιβία ως αντίδραση …

Η ιστορία διδάσκει ..Θα μείνουμε πάλι ανεξεταστέοι στα διδάγματα της¨?

* Ο Ειρηναίος Σταματόπουλος είναι Καθ.Φιλόλογος ΠΕ02 Ιστορικός του Ιονίου Πανεπιστημίου