Γλύφα Πηνειού: Το προσφυγικό χωριό με την πανέμορφη παραλία

24 Σεπτεμβρίου, 2022

Η Γλύφα βρίσκεται προς τα δυτικά παράλια της Πελοποννήσου και τον Χελωνίτη κόλπο. Απέχει 13 χλμ. δυτικά της Γαστούνης και 7,5 χλμ νοτιοδυτικά από το Βαρθολομιό. Στα βόρεια του χωριού είναι η Λυγιά, νότια η παραλία και νοτιοδυτικά το ομώνυμο τεχνητό δάσος που δημιούργησαν οι ίδιοι οι κάτοικοι στη δεκαετία του ’50.

Η παραλία της είναι αμμώδης με διάφανα νερά και με αρκετά μικρά ξενοδοχεία και τουριστικά καταλύματα (κάμπινγκ, ενοικιαζόμενα). Στην ανατολική άκρη υπάρχει μικρό λιμανάκι του ναυτικού ομίλου της περιοχής. Ως ξεχωριστός οικισμός αναφέρεται επίσημα για πρώτη φορά το 1928 να απογράφεται στην τότε κοινότητα Βαρθολομιού.

Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης μαζί με τη Λυγιά, το Αρκούδι την Παραλία και το Ιονικό αποτελούν την τοπική κοινότητα Λυγιάς που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Βαρθολομιού του δήμου Πηνειού.

Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Γιώργο Τσεκούρα, στη κοινότητα Λυγιάς ανήκει και ο οικισμός της Γλύφας, που δημιουργήθηκε μετά την Μικρασιατική καταστροφή το 1922. “Εδώ ήρθαν οι πρόσφυγες δημιουργώντας τον οικισμό ο οποίος προσαρτήθηκε στη κοινότητα Λυγιάς και παραμένει μέχρι σήμερα ενταγμένος στην κοινότητα”, ανέφερε συγκεκριμένα.

Ακολούθως, όταν εδραιώθηκε ο προσφυγικός καταυλισμός και αναπτύχθηκε στην περιοχή, οι κάτοικοι ενσωματώθηκαν στον ντόπιο πληθυσμό, άρχισαν να έχουν δραστηριότητες συνδυασμένες με μια κουλτούρα που έφεραν από τις ελληνόφωνες περιοχές της Μικράς Ασίας.

Όπως πάντα και μέσα από ιστορικά γεγονότα που υπάρχουν, υπήρξαν κι εδώ κάποιες δυσκολίες προσαρμογής τα πρώτα χρόνια. “Είναι το άγνωστο που τρομάζει, πάντα υπάρχει μια καχυποψία όταν έρχεται κάποιος ξένος στο τόπο, ανεξάρτητα εάν έχει την ίδια ρίζα με εμάς αλλά δεν είναι της περιοχής μας. Όμως, σιγά-σιγά με τον χρόνο εξομαλύνονται αυτές οι σχέσεις και προχωράμε. Έτσι πρέπει να γίνεται και όσο γίνεται το συντομότερο σε χρόνο έρχονται καλύτερα αποτελέσματα”, τόνισε ο κ. Τσεκούρας.

Και στην κοινότητα Γλύφας υπάρχουν προβλήματα, όπως είναι το νερό, η αγροτική οδοποιία, αλλά και η έλλειψη μόνιμου ιερέα για την εκκλησία της Αγίας Μαρίνας.

Κόσμημα για όλη την περιοχή αποτελεί η παραλία της με την χρυσαφένια αμμουδιά και τα διάφανα καθαρά νερά της, που όμως – όπως τονίζουν οι κάτοικοι – χρειάζεται καλύτερη αξιοποίηση.

Πρόβλημα υπάρχει και με τις δημοτικές εκτάσεις της Γλύφας που η σημερινή δημοτική αρχή Πηνειού σε συνεργασία με τους βουλευτές Ηλείας έχουν ξεκινήσει τις διαδικασίες επίλυσης.

Γιώργος Τσεκούρας

Πρόεδρος Τ.Κ. Λυγιάς

Η κοινότητα συνολικά δραστηριοποιείται σαν κοινότητα Λυγιάς, δηλαδή ο οικισμός δεν αποτελεί ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον από πλευράς δήμου, αντιμετωπίζεται ενιαία. Οι κάτοικοι είναι 259 με την απογραφή στη Γλύφα, υπάρχουν περίπου 85-90 που αναφέρονται στη παραλία Γλύφας, που έχουν απογραφεί εδώ. Έτσι, έχουμε περίπου 350-400 κατοίκους.

Η ενασχόληση των κατοίκων αρχικά ήταν η αγροτιά, καλλιέργειες με πρώιμα κηπευτικά. Αν αναφερθούμε στην ιστορία, όταν εγκαταστάθηκαν εδώ οι πρόσφυγες, τα αγροτεμάχια που τους διένειμαν ήταν θαμνώδεις εκτάσεις της Παναγιάς Ελεούσας. Δόθηκαν από 25 στρέμματα σε κάθε οικογένεια. Αυτά τα εκριζώσανε. Ένας τρόπος για να βιοποριστούν ήταν να κάνουν καμίνια με κάρβουνο, από τις ρίζες που έβγαζαν από τους θάμνους.

Στη συνέχεια κι αφού εκριζώθηκαν αυτές οι εκτάσεις που του είχαν παραχωρηθεί, φυτεύτηκαν ελιές, καλλιεργήθηκε η σουλτανίνα κάτι που καλλιεργούσαν και στην Μικρά Ασία. Ακολούθως μπήκαν στα πρώιμα κηπευτικά γιατί διευκολύνει το κλίμα που έχουμε εδώ. Παράλληλα, αφού η περιοχή προσφέρεται και τουριστικά – θα λέγαμε πώς είναι φιλέτο για τον δήμο Πηνειού, ή αν θέτε αιχμή του δόρατος για τον τουρισμό μαζί με το Αρκούδι, που κι αυτό ανήκει στη κοινότητα Λυγιάς.

Έχουν γίνει κάμπινγκ, ξενοδοχειακές μονάδες, αρκετά ενοικιαζόμενα δωμάτια κι υπάρχει η προοπτική μεγαλύτερης ανάπτυξης. Το1969-’70, όταν παραχωρήθηκε από το ελληνικό δημόσιο η έκταση για τη δημιουργία της κατασκήνωσης ελληνοπαίδων της Αμερικής, το λεγόμενο Ιωνικό χωριό, έγινε ο δρόμος άσφαλτος που ήταν χαλικόδρομος με σύνδεση με το Βαρθολομιό και από τότε δόθηκε το έναυσμα της ανάπτυξης.

Εμείς δεν έχουμε μετανάστευση προς μεγάλες πόλεις ιδιαίτερα. Υπάρχουν εδώ νέοι άνθρωποι που δραστηριοποιούνται και υπάρχει και προοπτική για το μέλλον, δηλαδή να ασχοληθούν κυρίως με το τουριστικό κομμάτι. Γιατί και η αγροτιά σήμερα δυστυχώς έχει σοβαρά προβλήματα.

Στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινότητα γενικότερα είναι το νερό. Πρώτο θέμα για εμάς. Τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα. Εδώ υπάρχουν γεωτρήσεις και οι γεωτρήσεις όπως είναι γνωστό σε πολύ κόσμο τη μια μέρα βγάζουν καθαρό νερό, την άλλη με μια σεισμική δόνηση και χωρίς να γίνει αντιληπτή, ανακατεύεται εσωτερικά ο υδροφόρος ορίζοντας κι έχουμε ένα αποτέλεσμα όπου φτάνει στους καταναλωτές ένα νερό θολωμένο, με άμμους κ.α., σίγουρα ακατάλληλο για πόση. Κατά καιρούς γίνονται έλεγχοι. Να πω ότι ποικίλει η κατάσταση με τις γεωτρήσεις της Λυγιάς, της Γλύφας ή του Αρκουδιού. Το ζητούμενο είναι ότι σε διάρκεια καθαρό νερό δεν υπάρχει. Το βασικότερο αγαθό είναι το νερό και από αυτό ξεκινάνε όλα.

Άλλα προβλήματα είναι με την αγροτική οδοποιία, να υπάρχει δηλαδή πρόσβαση στις καλλιέργειες ιδιαίτερα την χειμερινή περίοδο, όπου εκεί είναι το δύσκολο για τους ανθρώπους μας, αφού έχουμε διάβρωση των αγροτικών δρόμων. Όταν έχουμε έντονες βροχοπτώσεις η φθορά στους δρόμους είναι μεγάλη. Να σημειώσω ότι οι δρόμοι μέσα στον οικισμό, μιλάω για την Γλύφα που έχει ρυμοτομία, ΄με κάθετους οριζόντιος δρόμους οι οποίοι είναι αν όχι ασφαλτοστρωμένοι είναι τσιμεντοστρωμένοι κι έχουν μια φθορά λόγω χρόνου και χρήσης και απαιτείται μια παρέμβαση σφραγιστικής ασφάλτου, όπως λέγεται, πάνω στην τσιμεντένια επιφάνεια.
Έχουμε κι ένα θέμα με την εκκλησία μας.

Μέχρι πρότινος υπήρχε μόνιμος ιερέας, ο πατέρας Αθανάσιος, ο οποίος εκοιμήθη και δεν έχουμε ιερέα στην Αγία Μαρίνα. Εκ περιτροπής έρχεται ο ιερέας της Λυγιάς ο οποίος λειτουργεί σε Λυγιά-Γλύφα και κατ’ εξαίρεση υπάρχει και η συμμετοχή κι άλλου ιερέα. Αυτό που ζητάμε είναι να έχουμε μόνιμο ιερέα για την εκκλησιά μας. Είναι πολύ σημαντικό και το ζητάνε επίμονα οι κάτοικοι.
Κοιτάτε, προβλήματα όσο υπάρχει ζωή πάντα θα υπάρχουν.

Τώρα, οι σχέσεις μου με τις εκάστοτε δημοτικές αρχές είναι ποικίλη. Εγώ είμαι τέσσερις θητείες αντιπολιτευόμενος σύμβουλος, ήμουν αρχηγός της παράταξης της μειοψηφίας από την κοινότητα στον Καποδιστριακό δήμο, ευτύχησα τελευταία να πείσω περισσότερους συνδημότες και συγχωριανούς και με ανέδειξαν πρόεδρο. Όταν είσαι από την αντιπολίτευση καταλαβαίνετε ότι υπάρχει μια κάποια δυσκολία στην επικοινωνία με τις δημοτικές αρχές, αλλά μέσα από τις προσπάθειές μας κάτι τελικά καταφέρνουμε. Τελευταία έχω εκλεγεί με ανεξάρτητο ψηφοδέλτιο, αλλά με τον δήμαρχο έχουμε άριστη επικοινωνία αλλά στα αποτελέσματα κάπου έχουμε τις δυσκολίες μας και τις παρατηρήσεις μας.

Σοφία Πέττα

θεωρώ ότι το νερό, η αγροτική οδοποιία και ο φωτισμός, όπως ήδη σας είπαν, είναι τα βασικότερα προβλήματα. Όσο αφορά τα πεζοδρόμια ξεκίνησαν να γίνονται όταν έγινε η επίσκεψη του Αρχιεπισκόπου Δημητρίου από την Αμερική, με την προηγούμενη δημοτική αρχή του κ. Καστρινού. Έχουν δοθεί κάποια λεφτά από την αρχιεπισκοπή Αμερικής και τους Ελληνες ομογενείς – υπάρχει κι ένα σχετικό βίντεο στο you tube όπου αναλυτικά αναφέρονται τα ποσά.

Το όνειρο του Δημητρίου ήταν να ξεκινήσει η κατασκευή των πεζοδρομίων από την αρχή του χωριού μέχρι εκεί που ενώνεται με το Ιωνικό χωριό. Πεζοδρόμηση με φωτισμό. Κάποια ξεκίνησαν σταμάτησε όμως ένα μέρος τους, δηλαδή κάποια έχουν φτάσει μέχρι την παραλία αλλά δεν συνεχίστηκαν για να ενώσουν παραλία-χωριό μας και Ιωνικό χωριό. Θέλετε η γραφειοκρατία, θέλετε να μην έφτασαν τα χρήματα; Δεν ξέρω, δεν είμαι μέσα στον δήμο για να έχω άποψη.

Τα πεζοδρόμια, με καθυστέρηση έπειτα από 3 χρόνια, γνωρίζω ότι υπάρχουν ακόμα οι υπογραφές του πρώην δημάρχου αλλά και της κ. Κοντούλη που διετέλεσε για λίγο δήμαρχος, για να συνεχιστούν τα πεζοδρόμια, οπότε δε μπορώ να καταλάβω γιατί καθυστέρησαν επιπλέον 3 ½ χρόνια μετά για να ξεκινήσουν. Σε ότι αφορά το νερό, αν είναι καλοκαίρι και θες να κάνεις μπάνιο, υπάρχει πρόβλημα ποσότητας κυρίως. Στη ποιότητα, υπήρξαν και μέρες που πας να πλύνεις το πρόσωπό σου το πρωί και είναι θολό. Πολύ χάλια.

Η παραλία μας είναι από τις πιο όμορφες. Να μη γίνω υπερβολική και πω όλης της Ελλάδας, αλλά σίγουρα του νομού. Από τις πιο όμορφες και καθαρές παραλίες, αλλά δεν έχουμε δει κάτι. Θέλετε αυτό το κάτι να είναι μια καντίνα που θα έπρεπε ο δήμος να αναλάβει εφόσον θα έχει και έσοδα; Να μπορέσουν περισσότερα μαγαζιά να συμμετέχουν με περισσότερες ομπρέλες και ξαπλώστρες; Να μπορέσει ο δήμος να κάνει ένα τουριστικό περίπτερο;

Η Γλύφα, στο μεγαλύτερο κομμάτι της έχει μείνει αναξιοποίητη, έχουν δώσει όλες οι δημοτικές αρχές πολύ μεγάλη έμφαση στο Αρκούδι μερ αποτέλεσμα η Γλύφα να είναι υποβαθμισμένη. Αυτό με πονάει. Μεγάλωσα σε ένα χωριό που έπαιζα στους δρόμους, που δεν είχαμε παιδική χαρά, δεν είχαμε γήπεδο, δεν είχαμε τίποτα και συνεχίζουμε να μην έχουμε. Υπήρχαν μέρες που στο χωριό δεν υπήρχε φωτισμός, υπήρχαν μέρες που αν δεν γινόταν κάποιο πανηγύρι ή άλλη εκδήλωση δεν ερχόταν κανένας να το καθαρίσει, οπότε καταλαβαίνετε την πικρία μου. Δεν θέλω αυτά να συνεχιστούν.

Γιώργος Μπράβος

Εδώ γεννήθηκα, εδώ μεγάλωσα. Ο πατέρας μου ήρθε νέος εδώ, από το 1963, έμεινε 55 συνεχή χρόνια εδώ. Ήταν στην εκκλησία ιερέας και την υπηρετούσα όλα τα χρόνια. Έφτιαξε το ναό της Αγίας Μαρίνας. Ήρθε όμως το πλήρωμα του χρόνου να φύγει από τη ζωή και δεν αντικαταστάθηκε. Κι αυτό είναι πρόβλημα για εμάς.

Ένας τόσο ωραίος ναός που ο παπά-Θανάσης αγωνίστηκε να δημιουργήσει, με τις προσφορές και τις δωρεές του κόσμου, να μη λειτουργείται τώρα κανονικά. Έρχεται ο ιερέας της διπλανής ενορίας κάθε δεύτερη Κυριακή και όποτε μπορεί. Είναι ένα πρόβλημα για το χωριό μας. Θέλουμε έναν μόνιμο ιερέα, θα έχει και το σπίτι του απέναντι από την εκκλησία.
Οι αγροτικοί δρόμοι είναι ένα ακόμη θέμα στο χωριό.

Ευαγγελία Ναστούλη

Επίτροπος Αγίας Μαρίνας

Μετά τον θάνατο του πατέρα Αθανάσιου η εκκλησία μας έμεινε χωρίς ιερέα. Έρχεται βέβαια ο παπα-Αναστάσης Τσαμαδός από την Λυγιά, υπηρετεί και τις δύο ενορίες αλλά θέλουμε έναν μόνιμο ιερέα για τις δικές μας περιοχές. Θα έχει και το σπίτι του. Δυστυχώς, η Μητρόπολη μας έχει πει ότι δεν έχει κάποιον ιερέα να μας στείλει.

Στα προβλήματα του χωριού επίσης είναι ότι δεν υπάρχει μια παιδική χαρά να παίζουν τα παιδιά. Ούτε σχολείο έχουμε εδώ, πάνε στο Βαρθολομιό είτε με λεωφορείο της γραμμής είτε τα μικρότερα παιδιά τα πηγαίνουν οι γονείς. Αυτό έχει τη δυσκολία του ιδιαίτερα τον χειμώνα με τις κακοκαιρίες. Έχουμε πολύ ωραία παραλία, αλλά θα έπρεπε να ήταν πιο όμορφη και να ρίξουν βάρος για την τουριστική της αξιοποίηση. Υπάρχει κίνηση και το χειμώνα σε μας, γιατί πολλοί έχουν τα σπίτια τους στη παραλία κι έρχονται συνήθως Σαββατοκύριακα. Έχουμε πολύ καλή θάλασσα γι αυτό κι έρχεται εδώ πολύς κόσμος. Δεν είναι όπως πρέπει οργανωμένη.

Να δώσουν λίγη περισσότερη βάση στην περιοχή μας. Δεν είμαστε χωριό απομονωμένο. Όταν ο άλλος θέλει να περπατήσει, να έρθει από την θάλασσα στο χωριό, δεν υπάρχει φωτισμός και πεζοδρόμια, αν και πρέπει εδώ να πω ότι κάτι έχει ξεκινήσει στο θέμα των πεζοδρομίων. Έτσι θα ενωθεί η παραλία με το χωριό. Θα μπορούσε να φτιαχτεί στη παραλία μια ωραία πλατεία, να γίνει ένα τουριστικό περίπτερο, για παράδειγμα. Τώρα έρχεται κόσμος μόνο για να κάνει μπάνιο και να φύγει. Δεν έχει κάτι να κρατάει τον κόσμο.

Κώστας Παπαδόπουλος

Γίνεται μια προσπάθεια τώρα στο νόμο που αφορά τις δημόσιες εκτάσεις να μπουν και οι εκτάσεις οι δημοτικές της Γλύφας και οι οποίες έχουν βγει με δυο κατηγορίες: η μία κατηγορία είναι στο χωριό πάνω που έχει 15 κύριες κατοικίες και είναι κατασκευασμένες πάρα πολύ παλιά αλλά η κατοχή των χωραφιών υπάρχει από το 1930. Οι κάτοικοι είχαν τη νομή αυτών των εκτάσεων επίσημα από το ελληνικό κράτος αλλά όχι την κυριότητα. Είχαν το δικαίωμα από το 1969 μέχρι το 1974 μετά την υπογραφή των εκτάσεων αυτών από τον τότε νομάρχη στη κοινότητα Λυγιάς, είχαν το δικαίωμα ένστασης για να περάσουν οι εκτάσεις στους κατοίκους που τις χρησιμοποιούσαν από το 1930 μέχρι το ‘70.

Αυτή όμως η πληροφορία δεν υπήρχε τότε και δεν έγιναν οι ενστάσεις με αποτέλεσμα σήμερα, 90 χρόνια μετά, να υπάρχει αυτή η εκκρεμότητα. Δηλαδή, να υπάρχουν σπίτια, το 1/3 του χωριού περίπου, και όλα τα λιοστάσια του χωριού να είναι σε μια ομηρία σε σχέση με το κτηματολόγιο, γιατί ενώ έχουν συμβόλαια, άδειες για τα σπίτια τους και λοιπά, στο κτηματολόγιο περάσανε στην κοινότητα – στον δήμο δηλαδή Πηνειού, αυτή τη στιγμή γιατί αυτός έχει το αντίστοιχο ΦΕΚ παραχώρησης.

Και γίνεται λοιπόν μια προσπάθεια το θέμα να τακτοποιηθεί στο κοινοβούλιο για να λήξη γιατί κάποια στιγμή πρέπει να τελειώσει. Ένα μέρος των εκτάσεων τακτοποιήθηκε με το νόμο 1080 του ‘80 δυο φορές, όπου ο δήμος τότε Βαρθολομιού είχε παραχωρήσει 170 στρέμματα, αλλά υπάρχουν ακόμα 300 τα οποία είναι στον “αέρα” και σημαντικότερο είναι και πως τα σπίτια είναι στον “αέρα”. Ο νόμος περιλάμβανε αγροτικές περιοχές και όχι τα σπίτια. Όσα αγροκτήματα είχαν σπίτι μέσα τα έβγαζε εκτός. Ένα πράγμα περίεργο που κανείς δεν πήγε να το τακτοποιήσει κι έμεινε εκκρεμότητα σε ότι αφορά τα σπίτια.

Είναι και η υπόθεση των αυθαιρέτων στην παραλία, που γίνεται μια προσπάθεια από τον δήμο, όπως γνωρίζουμε, να γίνει μια τακτοποίηση. Κάποιοι κάτοικοι έχουν αντιρρήσεις σε αυτό, με την έννοια ότι το πρόβλημα δεν είναι που υπάρχουν σπίτια στην παραλία, αλλά ότι υπάρχουν με άναρχο τρόπο. Δηλαδή, πίσω από τα αυθαίρετα υπάρχουν 500 στρέμματα Γλυφαίων και ξένων που έχουν αγοράσει. Αυτοί είναι υποχρεωμένοι να δρουν και να λειτουργούν μέσα από το νόμο, να βγάζουν άδειες κλπ., ενώ ο άλλος μπροστά πάει ένα βράδυ και κτίζει ότι θέλει”.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ:

Ο ναός της Αγίας Μαρίνας

Το σπίτι που παραχωρείται στη περίπτωση μόνιμου ιερέα

Ο τάφος του ιερέα Αθανασιου Μπράβου

Δίπλα από τον σημερινό ναό υπήρχε ο πρώτος που δημιουργήθηκε. Εχει απομείνει ως ενθύμιο το δάπεδο και το ιερό, όπου σήμερα υπάρχει μικρογραφία του νέου ναού