“ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ-ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ”-IONION FM: “Αφιέρωμα στο Πολυτεχνείο”

Στα τέλη της δεκαετίας του ’60, η Ελλάδα ζούσε υπό το καθεστώς της στρατιωτικής δικτατορίας. Οι πόλεις ήταν γεμάτες καχυποψία, οι δρόμοι σιωπηλοί, τα σχολεία και τα πανεπιστήμια μετατράπηκαν σε φυλακές ιδεών. Η λογοκρισία έπνιγε κάθε φωνή που επιχειρούσε να εκφράσει αντίθετη γνώμη. Κάθε σπίτι είχε αναπτύξει τις δικές του σιωπηλές στρατηγικές επιβίωσης: τι θα ειπωθεί, τι θα αποσιωπηθεί, ποιον μπορείς να κοιτάξεις και ποιον πρέπει να αποφύγεις. Μέσα σε αυτό το κλίμα φόβου και ασφυξίας, η φοιτητική νεολαία ένιωθε την ανάγκη να αντιδράσει. Δεν ήταν μια στιγμιαία, αψυχολόγητη πράξη. Ήταν η κραυγή μιας γενιάς που μεγάλωσε μέσα στον περιορισμό, αλλά λαχταρούσε να αναπνεύσει ελευθερία.

Μιας γενιάς που ήθελε να δείξει ότι οι άνθρωποι δεν γεννιούνται για να ζουν υποταγμένοι, αλλά για να στέκονται απέναντι στον φόβο. Σήμερα, λοιπόν, 17 Νοεμβρίου, ημέρα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, ξεχωριστή και βαριά στη μνήμη μας, δεν θα μπορούσαμε να μείνουμε αμέτοχοι. Ετοιμάσαμε ένα μικρό αφιέρωμα, χωρισμένο σε τρεις ενότητες. Είναι αλήθεια πως υπήρξαν, στη μεταπολίτευση, κάποιοι που προσπάθησαν να εξαργυρώσουν τον αγώνα του Πολυτεχνείου για προσωπικό τους όφελος.

Αυτό είναι λυπηρό και δεν μπορεί να αγνοηθεί. Όμως, η μνήμη των χιλιάδων ανώνυμων αγωνιστών και αγωνιστριών – εκείνων που στάθηκαν με θάρρος απέναντι στη βία και την αδικία – δεν μπορεί να σκιαστεί από τέτοιες μικρές φιλοδοξίες. Ο αγώνας τους ήταν συλλογικός, καθαρός, ανιδιοτελής. Η δύναμή του κρύβεται στην τόλμη, στην αξιοπρέπεια και στα ιδανικά που υπερασπίστηκαν, συχνά με κόστος τη ζωή τους. Ας θυμόμαστε: η μνήμη τους είναι φως. Και το φως αυτό δεν σβήνει, όσο κι αν κάποιοι προσπάθησαν ή προσπαθούν να το χρησιμοποιήσουν για ίδιο όφελος.

Πρώτη ενότητα

Θα ακούσουμε όσα έλεγε ο Γεώργιος Παπανδρέου, έναν χρόνο πριν από τη δικτατορία, στις 16 Φεβρουαρίου 1966, όταν – βλέποντας τα όσα συνέβαιναν στο Παλάτι – προέβλεπε την επερχόμενη εκτροπή. Αμέσως μετά, θα ακούσουμε τον τότε βασιλιά Κωνσταντίνο να αναγνωρίζει δημόσια τα λάθη του, καθώς και τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη στη Βουλή, στο πλαίσιο της αντιπαράθεσής του με τον Γεώργιο Παπανδρέου, ο οποίος τον είχε κατηγορήσει – μαζί με άλλους – ως αποστάτη.

Δεύτερη ενότητα

Στη συνέχεια, θα ακούσουμε συνθήματα της εποχής, τον ραδιοφωνικό σταθμό του Πολυτεχνείου και το δραματικό μήνυμα του εκφωνητή λίγο πριν το τανκ εισβάλει στον χώρο του Ιδρύματος. Ανάμεσα σε αυτά, θα παρεμβληθεί και το διάγγελμα του δικτάτορα Γεωργίου Παπαδόπουλου.

Τρίτη ενότητα – Επίλογος

Στο τρίτο και τελευταίο μέρος, θα ακούσουμε την απολογία του Παπαδόπουλου στη δίκη, την απόφαση του δικαστηρίου και, για επίλογο, τον Ανδρέα Παπανδρέου να μιλά για τη δημοκρατία και την ανάγκη διαρκούς υπεράσπισής της.