Ευλογιά αιγοπροβάτων: Η Ελλάδα αποκλείεται από το διεθνές εμπόριο αιγοπροβάτων

Στη σκιά 238 νέων επιβεβαιωμένων εστιών ευλογιάς αιγοπροβάτων σε δεκατρείς περιφερειακές ενότητες της χώρας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε στην αυστηροποίηση των περιορισμών μετακινήσεων και εμπορίου, με ολική απαγόρευση εξαγωγών αιγοπροβάτων από την Ελλάδα μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2025. Η τροποποίηση της Εκτελεστικής Απόφασης (ΕΕ) 2024/2207 που εγκρίθηκε στις 19 Αυγούστου 2025, φέρνει στο προσκήνιο την αποτυχία των υφιστάμενων μέτρων και την ανάγκη χάραξης τεκμηριωμένων πολιτικών στη δημόσια κτηνιατρική διακυβέρνηση.

Η επιδημιολογική εικόνα που αποτυπώνεται στα επίσημα έγγραφα είναι αποκαλυπτική. Παρά την εφαρμογή απαγορευμένων ζωνών, μέτρων επιτήρησης και σφαγών υπό προϋποθέσεις, η ασθένεια όχι μόνο δεν αναχαιτίστηκε, αλλά επεκτείνεται σταθερά σε νέες γεωγραφικές περιοχές. Περιφέρειες όπως η Φλώρινα, η Καρδίτσα, η Πιερία, η Ροδόπη, οι Σέρρες και τα Τρίκαλα προστέθηκαν στον κατάλογο των πληγεισών, ενώ ορισμένες εστίες εντοπίστηκαν εντός ήδη περιορισμένων ζωνών, γεγονός που καταδεικνύει πιθανές αστοχίες στην εφαρμογή ή στην τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα της κατάστασης, προβλέπει πλέον εναλλακτικούς όρους για τη μεταφορά ζώων προς σφαγή μόνο εντός της απαγορευμένης ζώνης και υπό αυστηρούς όρους εργαστηριακού ελέγχου, όπως PCR σε δείγματα σιέλου με επίπεδο εμπιστοσύνης 95% και χρονικό πλαίσιο έως 48 ώρες πριν τη μετακίνηση. Ωστόσο, αυτή η προσαρμογή εστιάζει αποκλειστικά στην τεχνική διαχείριση και όχι στη ριζική αντιμετώπιση των αιτίων της διασποράς.

Η ανάγκη για τεκμηριωμένες πολιτικές καθίσταται πλέον επιτακτική. Η παρατεταμένη διάρκεια της κρίσης και η αποτυχία περιορισμού της ασθένειας αποκαλύπτουν ένα ευρύτερο θεσμικό έλλειμμα. Η εφαρμογή των κανονισμών της ΕΕ, όπως ο 2020/687 για τον έλεγχο των νόσων κατηγορίας Α, προϋποθέτει ισχυρές υποδομές, διαφανείς διαδικασίες, διαρκή ενημέρωση των εκτροφέων και συστηματικούς επιτόπιους ελέγχους.

Σε διαφορετική περίπτωση, η ασθένεια θα συνεχίσει να κυκλοφορεί «κάτω από το ραντάρ», εκθέτοντας τη χώρα σε κινδύνους κοινωνικοοικονομικούς, υγειονομικούς και εμπορικούς. Ταυτόχρονα, η παρατεταμένη απαγόρευση των εξαγωγών συνιστά βαρύ πλήγμα για τους Έλληνες παραγωγούς που είχαν επενδύσει σε διασυνδέσεις με αγορές της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Η εμπορική απομόνωση, αν δεν συνοδευτεί από στοχευμένα μέτρα στήριξης και αποζημιώσεων, θα οδηγήσει σε συρρίκνωση της αιγοπροβατοτροφίας, ιδιαίτερα στις ορεινές και νησιωτικές περιοχές όπου αποτελεί βασικό παραγωγικό πυλώνα.

Το πλήρες κείμενο της απόφασης δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ,ενώ το Agrocapital παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις σε συνεργασία με φορείς κτηνοτρόφων και ευρωπαϊκές πηγές Πίσω από τα στατιστικά, τα παραρτήματα και τις τεχνικές συντεταγμένες των ζωνών προστασίας, υπάρχουν πραγματικοί άνθρωποι και αγροτικές κοινότητες που σηκώνουν το βάρος μιας επιδημίας για την οποία δεν ευθύνονται.

Οι αποφάσεις της ΕΕ βασίζονται σε δεδομένα και κανόνες, όπως ορίζει και ο Κώδικας Υγείας των Ζώων του Παγκόσμιου Οργανισμού για την Υγεία των Ζώων, όμως η πολιτική ευθύνη για την αποτελεσματική εφαρμογή τους ανήκει στα κράτη μέλη. Καθώς η ευλογιά των αιγοπροβάτων εξαπλώνεται με ρυθμούς που θυμίζουν υγειονομικές κρίσεις του παρελθόντος, το ζητούμενο για την Ελλάδα δεν είναι μια ακόμη απόφαση παράτασης των μέτρων.

Είναι η κατάρτιση και υλοποίηση μιας συνεκτικής εθνικής στρατηγικής βιοασφάλειας με τεκμηριωμένη επιστημονική βάση, διατομεακή συνεργασία και πλήρη διαφάνεια. Χωρίς αυτήν, το 2025 κινδυνεύει να καταγραφεί ως η χρονιά που η ευλογιά ξεπέρασε τα σύνορα της επιδημίας και μετατράπηκε σε θεσμικό βαρόμετρο της δημόσιας διαχείρισης κρίσεων στην ελληνική κτηνοτροφία.

www.agrocapital.gr