Για δεκαετίες, η Ηλεία βρίσκεται σε μια ιδιότυπη αναμονή. Υποσχέσεις για ανάπτυξη, επενδύσεις, υποδομές, τουριστική αξιοποίηση, πανεπιστημιακή ενίσχυση. Και όμως, κάθε φορά που ο πολιτικός φακός στρέφεται προς τα δυτικά, δεν φωτίζει: απλώς αντανακλά τις ίδιες φθαρμένες διακηρύξεις.
Η εικόνα είναι κοινή: μια περιοχή με τεράστιο φυσικό και πολιτιστικό πλούτο, αλλά χωρίς το αναπτυξιακό υπόβαθρο για να τον αξιοποιήσει. Οι κάτοικοι το γνωρίζουν: δεν περιμένουν πια τίποτα.
Υποδομές: Το αιώνιο “θα”
Η σιδηροδρομική απομόνωση δεν είναι απλώς αδράνεια· είναι επιλογή. Ο Πύργος και οι υπόλοιπες περιοχές περιμένουν τη σιδηροδρομική γραμμή που σταμάτησε να λειτουργεί, Και όμως, κάθε κυβέρνηση που επισκέπτεται το νομό, συνοδεύεται από εξαγγελίες για υποδομές και χάρτες. Οι πολίτες, πλέον, δεν χειροκροτούν – απλώς κοιτάζουν σιωπηλά, έστω και αν σε λίγο θα λειτουργεί ένας νέος αυτοκινητόδρομος. Αλλά δεν φτάνει μόνο αυτό…
Πανεπιστήμια και Περιφέρεια: Συγχωνεύσεις αντί ανάπτυξης
Η πανεπιστημιακή ζωή έδειχνε κάποτε να αναπτύσσεται.
Τι απέμεινε; Υποβάθμιση, φυγή φοιτητών και επιστημόνων.
Τουρισμός και περιβάλλον: Μια ανεκμετάλλευτη παρακαταθήκη
Αν η Ηλεία βρισκόταν αλλού στον χάρτη –στη Γαλλία, την Ιταλία ή έστω στο Αιγαίο– θα ήταν διεθνές πρότυπο εναλλακτικού τουρισμού. Ορεινές διαδρομές, λίμνες, φαράγγια, παραλίες μοναδικής ομορφιάς, αρχαιολογικοί χώροι παγκόσμιας σημασίας (Ολυμπία, Ναός του Επικούριου Απόλλωνα, Αρχαία Ήλιδα). Κι όμως, ελάχιστα απ’ αυτά είναι αξιοποιημένα με σοβαρότητα. Οι επισκέπτες φεύγουν με την αίσθηση ότι βρέθηκαν σε τόπο με τεράστιο δυναμικό αλλά ανύπαρκτο σχεδιασμό. Και οι ντόπιοι το ξέρουν: βλέπουν τους τουρίστες να φτάνουν στην Ολυμπία και να φεύγουν χωρίς να σταθούν ούτε για καφέ στον Πύργο, χωρίς να μάθουν ποτέ για το φράγμα Πηνειού, για την Κουρούτα ή για το δάσος της Φολόης.
Αγροτική παραγωγή: Στο έλεος του καιρού και της πολιτικής
Οι κάμποι της ηλείας παράγουν: ελαιόλαδο, εσπεριδοειδή, κηπευτικά, γαλακτοκομικά. Αλλά οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι νιώθουν ανυπεράσπιστοι απέναντι στις αυξήσεις κόστους, στην απουσία ελέγχου τιμών, στις εξαγγελίες χωρίς εφαρμογή. Η έννοια της «αγροτικής μεταρρύθμισης» έχει μετατραπεί σε ανέκδοτο. Οι τοπικές αγορές υπολειτουργούν, τα προϊόντα συχνά δεν φτάνουν ποτέ σε οργανωμένα κανάλια εξαγωγών, ενώ νέες τεχνολογίες και καινοτομία εισάγονται με βραδύτητα.
Η σιωπή των πολιτών: Ανθεκτική ή επικίνδυνη;
Το πιο ανησυχητικό στοιχείο δεν είναι η έλλειψη έργων, αλλά η εσωτερικευμένη απογοήτευση. Η παραίτηση. Η απουσία διεκδίκησης. Οι πολίτες μοιάζουν να μην πιστεύουν πια σε τίποτα. Ούτε στους βουλευτές τους, ούτε στους περιφερειάρχες, ούτε στους δήμους τους. Ό,τι χτίζεται γίνεται με ιδιωτική πρωτοβουλία ή από ανθρώπους που δρουν με πείσμα, έξω από τις δομές.
Αλλά για πόσο ακόμη;
Είναι η Ηλεία καταδικασμένη; Όχι. Αλλά είναι μόνη.
Η Ηλεία δεν ζητά ελεημοσύνη. Ζητά δικαιοσύνη. Ισότιμη μεταχείριση. Σεβασμό στη γεωγραφία και την ιστορία της. Στρατηγικό σχεδιασμό και όχι διαχειριστικά μπαλώματα. Ενίσχυση των τοπικών φωνών – όχι επιβολή από τα κέντρα εξουσίας. Κάθε φορά που λέγεται πως “η περιφέρεια είναι το μέλλον”, η Ηλεία αναστενάζει. Γιατί γνωρίζει πια καλά πως οι περισσότερες υποσχέσεις που της δόθηκαν, ήταν χωρίς αντίκρισμα.