Στο επίκεντρο της συζήτησης στην Ευρώπη βρίσκονται τα ηλικιακά όρια και οι περιορισμοί για την ανανέωση επαγγελματικών αδειών οδήγησης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει νέες ρυθμίσεις για τους οδηγούς άνω των 65 ετών, με στόχο τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας. Αν και δεν υπάρχει προς το παρόν γενική απαγόρευση, στο τραπέζι βρίσκονται μέτρα όπως αυστηρότερες ιατρικές εξετάσεις, περιορισμοί στο ωράριο και ενδεχόμενοι γεωγραφικοί περιορισμοί για συγκεκριμένες κατηγορίες οδηγών. Η πρόκληση είναι να επιτευχθεί ισορροπία ανάμεσα στη διατήρηση της αυτονομίας των πολιτών και στην ασφάλεια στο οδικό δίκτυο.
Η Ιταλία αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας τέτοιας προσέγγισης, καθώς οι οδηγοί άνω των 68 ετών δεν μπορούν να ανανεώσουν τις άδειες για φορτηγά, λεωφορεία ή οχήματα με ρυμουλκούμενα. Αν κι η συγκεκριμένη απαγόρευση δεν είναι καινούρια, αφού εφαρμόζεται από το 1992, ήρθε ξανά στο προσκήνιο έπειτα από τη διάδοση συγκεχυμένων ειδήσεων σε διεθνή μέσα.
Μάλιστα πέρυσι είχε συζητηθεί ακόμα και η αύξηση του ορίου στα 70 έτη για να αντιμετωπιστεί η τεράστια έλλειψη επαγγελματιών οδηγών. Αξίζει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο πρόβλημα δεν είναι μόνο ιταλικό. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Διεθνούς Ένωσης Οδικών Μεταφορών (IRU), στη Γερμανία μόλις το 2,6% των οδηγών φορτηγών είναι κάτω των 25 ετών, ενώ το 45% έχει ξεπεράσει τα 55. Συνολικά, σε 35 χώρες, οι οδηγοί κάτω των 25 ετών αποτελούν μόλις το 6,5% του συνόλου, ενώ η IRU εκτιμά την παγκόσμια έλλειψη επαγγελματιών οδηγών στα 3,6 εκατομμύρια.
Στην Ιταλία, η νομοθεσία επηρεάζει τις άδειες κατηγορίας C και D, που απαιτούνται για τη μεταφορά επιβατών και βαρέων φορτίων. Από τα 65 έτη απαιτούνται πιο αυστηροί ιατρικοί έλεγχοι, αλλά στα 68 η ανανέωση καθίσταται σχεδόν αδύνατη, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις και μόνο με ειδική ιατρική γνωμάτευση. Σημαντικό είναι πως η απαγόρευση δεν αγγίζει τις άδειες κατηγορίας Β, οπότε οι άνω των 68 μπορούν να συνεχίσουν να οδηγούν Ι.Χ.
Τι ισχύει στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα υπάρχουν αντίστοιχα όρια. Σύμφωνα με το άρθρο 41 του νόμου 4850/2021, εκτός εξαιρέσεων, η ανώτατη ηλικία για την άσκηση του επαγγέλματος του οδηγού φορτηγού ή λεωφορείου, είτε δημόσιας είτε ιδιωτικής χρήσης, ορίζεται στα 67 έτη, ενώ η ανώτατη ηλικία για την άσκηση του επαγγέλματος του οδηγού σχολικού λεωφορείου, καθώς και τουριστικού λεωφορείου που χρησιμοποιείται για τη μεταφορά μαθητών, ορίζεται στα 65 έτη.
Τα παραπάνω ηλικιακά όρια έχουν θεσπιστεί με γνώμονα την προστασία της ανθρώπινης ζωής, αφού η οδήγηση επαγγελματικών οχημάτων που μεταφέρουν επιβάτες (και ειδικά παιδιά) φέρει αυξημένη ευθύνη. Οι περιορισμοί αυτοί λειτουργούν προληπτικά, χωρίς να υπονοούν ότι όλοι οι οδηγοί αυτών των ηλικιών είναι αυτομάτως ακατάλληλοι.