Εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες από το Σουδάν, αλλά και πολύ μεγάλος αριθμός μεταναστών από άλλες χώρες έχουν συγκεντρωθεί στα παράλια της Λιβύης, προσπαθώντας να βρουν τρόπο να περάσουν στην Ευρώπη! Σχεδόν 13 εκατ. άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους μέχρι σήμερα, με σχεδόν 4 εκατ. να έχουν περάσει στις γειτονικές χώρες όπως η Αίγυπτος, το Νότιο Σουδάν, το Τσαντ, η Λιβύη, η Αιθιοπία, η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και πιο μακριά, η Ουγκάντα.
Ο εκτοπισμός συνέχισε να αυξάνεται κατά το δεύτερο έτος του πολέμου, με περισσότερους από 1 εκατ. ανθρώπους να εγκαταλείπουν το Σουδάν. Η κατάσταση στα νότια της Κρήτης παραμένει εξαιρετικά δύσκολη, με τα πλοιάρια που αποπλέουν από τη Λιβύη με προορισμό την Ιταλία (δηλαδή δευτερεύουσες ροές) να καταλήγουν στο νησί.
Ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Βασίλης Κικίλιας δήλωσε ότι «η χώρα φυλάει τα θαλάσσια σύνορά της, που είναι και σύνορα της Ευρώπης… Έχουμε ροές στη Γαύδο, στην Κρήτη και σε άλλα νησιά, και αυτή τη στιγμή έχουμε αναπτύξει το σύνολο των δυνάμεών μας, Λιμενικό, Αστυνομία, Ένοπλες Δυνάμεις, με ψυχραιμία, με επαγγελματισμό και κάνουμε αυτό που πρέπει».
«Απειλείται η σταθερότητα της περιοχής»
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για ους Πρόσφυγες ενημέρωσε ότι «αν και έχουν περάσει δύο χρόνια από την έναρξη του πολέμου στο Σουδάν, οι εξελίξεις παραμένουν εξαιρετικά ζοφερές». Και τονίζει ότι η βίαιη σύρραξη δεν δείχνει σημάδια ύφεσης» και ότι «το μέλλον εκατομμυρίων ανθρώπων είναι αβέβαιο, ενώ απειλείται η σταθερότητα της περιοχής», ενώ «ο εκτοπισμός διογκώνεται». Κόσμος φεύγει λοιπόν από εκεί για να γλιτώσει και όλα αυτά την ώρα που χώρες όπως η Γερμανία ετοιμάζονται να αναστείλουν την οικογενειακή επανένωση των προσφύγων.
Σύμφωνα με το ReliefWeb, «μέχρι τα τέλη Απριλίου, η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) υπολόγισε ότι 313.000 Σουδανοί πρόσφυγες είχαν φτάσει στη Λιβύη από την έναρξη της σύγκρουσης τον Απρίλιο του 2023, αύξηση από 256.000 τον προηγούμενο μήνα». Και επισημαίνει ότι «τον Απρίλιο, η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες αναθεώρησε το Σχέδιο Αντίδρασης για τους Πρόσφυγες του Σουδάν για το 2025 για τη Λιβύη, προβλέποντας 621.000 άτομα που έχουν ανάγκη μέχρι το τέλος του 2025, μια αύξηση 40% από τον Νοέμβριο του 2024».
Σύμφωνα με την ενημερωτική ιστοσελίδα The Libya Observer της 28ης Μαΐου, «το ελληνικό Λιμενικό Σώμα ανακοίνωσε τη διάσωση περισσότερων από 500 μεταναστών τις τελευταίες ημέρες, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν άνδρες, στα ανοιχτά των ακτών του νησιού της Κρήτης. Σύμφωνα με τις αρχές, η πλειονότητα των μεταναστών είχε αναχωρήσει από την πόλη Τομπρούκ της Λιβύης, πληρώνοντας μεταξύ 2.600 και 3.500 ευρώ για το ταξίδι στην Ελλάδα. Τα άτομα που διασώθηκαν ήταν κυρίως σουδανικής, αιγυπτιακής και μπαγκλαντεσιανής υπηκοότητας». Δεδομένων των παραπάνω, με σκεπτικισμό ακούστηκε από τους Ευρωπαίους η δημοσιοποίηση της πρόθεσης του Ντόναλντ Τραμπ να στείλει παράνομους μετανάστες από τις ΗΠΑ στη Λιβύη.
Επίδειξη αποφασιστικότητας
Στο θέμα παρενέβη ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Μάκης Βορίδης, εκπέμποντας σαφές μήνυμα ότι η παράνομη παραμονή στη χώρα οδηγεί σε άσκηση ποινικών διώξεων και επιβολή κυρώσεων και όχι σε νομιμοποίηση. Μιλώντας στον ΣΚΑΪ και αναφερόμενος στις νομοθετικές αλλαγές που προωθούνται από την κυβέρνηση στο πλαίσιο της αυστηροποίησης της πολιτικής για την αντιμετώπιση της λαθρομετανάστευσης, ανακοίνωσε την κατάργηση της ρύθμισης η οποία έδινε τη δυνατότητα για τη νομιμοποίηση σε όλους όσοι είχαν παραμείνει παράνομα στη χώρα επί επτά έτη. Ο υπουργός αναγνώρισε τα θέματα που υπάρχουν στις επιστροφές, λέγοντας ότι «το πρόβλημα δεν είναι ότι δεν γίνονται συλλήψεις. Μόνο πέρυσι, η Ελληνική Αστυνομία συνέλαβε 74.000 παράνομους μετανάστες. Παρά ταύτα, από αυτούς, οι αναγκαστικές επιστροφές ήταν μόλις 2.500, εκ των οποίων οι 2.000 ήταν Αλβανοί, δηλαδή μόνο 500 ήταν από τρίτες, πλην Αλβανίας, χώρες. Άρα, υπάρχει σαφής δυσλειτουργία στο σύστημα επιστροφών».
«Η ποινή δεν θα αναστέλλεται»
Στη συνέχεια ο κ. Βορίδης ανέφερε: «Το πρόβλημα δεν είναι η σύλληψη, αλλά το τι γίνεται μετά. Μπαίνουμε σε μια βαριά διοικητική διαδικασία, με πολλά ενδιάμεσα στάδια: αίτηση ασύλου, έγκριση, αναγνώριση από πρεσβεία, οργάνωση πτήσης, εύρεση συνοδών. Αυτή η διαδικασία, όπως ισχύει σήμερα, περιλαμβάνει και διοικητική κράτηση έως 12 μήνες, με δυνατότητα παράτασης άλλους έξι μήνες, φτάνοντας συνολικά τους 18 μήνες. Προτείνουμε να επεκταθεί στους 24 μήνες. Στο εξής, θα ξέρουν όμως ότι, ακόμα κι αν τελειώσει η διοικητική κράτηση, ξεκινά το ποινικό μέρος. Η ποινή δεν θα αναστέλλεται ούτε θα μετατρέπεται, θα εκτίεται κανονικά. Αυτό θα λειτουργήσει αποτρεπτικά: όταν το γνωρίζουν, θα προτιμούν να επιστρέψουν οικειοθελώς στη χώρα τους, παρά να μπλέξουν σε διαδικασίες που θα τους στερούν την ελευθερία τους.
Έτσι, ενισχύουμε το σύστημα επιστροφών, τόσο των αναγκαστικών όσο και των οικειοθελών». Ο υπουργός Μετανάστευσης αφού πρόσθεσε ότι εκ μέρους της Ελλάδας τηρείται πλήρως η οδηγία για τις επιστροφές, υπογράμμισε πως «φέρνουμε εμπροσθοβαρώς διατάξεις που συζητούνται σήμερα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον νέο κανονισμό επιστροφών». Ο κ. Βορίδης τόνισε επίσης ότι «η ίδια η ΕΕ συνομολογεί την περιορισμένη αποτελεσματικότητα του σημερινού συστήματος επιστροφών και αναγνωρίζει ότι χωρίς αποτελεσματικό σύστημα επιστροφών, δεν μπορεί να υπάρξει μεταναστευτική πολιτική.
Από πλευράς διοικητικού δικαίου, δεν υπάρχει ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στο ποινικό σκέλος, υπάρχουν αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αναγνωρίζουν το δικαίωμα των κρατών-μελών να επιβάλλουν ποινές για την παράνομη είσοδο και παραμονή, υπό την προϋπόθεση ότι αυτές οι ποινές δεν εμποδίζουν την απομάκρυνση. Οι διατάξεις που προτείνουμε ακριβώς αυτό επιτυγχάνουν: οδηγούν και πιέζουν προς την επιστροφή».
«Όποιος είναι παράνομος δεν θα νομιμοποιείται ποτέ»
Για τη νόμιμη μετανάστευση ο υπουργός τόνισε πως «είναι απολύτως κρίσιμο να οργανώσουμε σωστά τη νόμιμη μετανάστευση, ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες της οικονομίας». Ξεκαθάρισε όμως ότι «πρέπει να γίνει σαφές: όποιος είναι παράνομος στην Ελλάδα, δεν θα νομιμοποιείται ποτέ. Δεν μπορούμε να κάνουμε τους παράνομους νόμιμους. Αυτό αφορά όχι μόνο τις διαδικασίες εισόδου και παραμονής, αλλά και την κατάργηση ρυθμίσεων όπως η επταετία, η οποία έδινε τη δυνατότητα να νομιμοποιηθεί κάποιος που είχε μείνει επτά χρόνια παράνομα στη χώρα. Αυτό καταργείται, ώστε να μην υπάρχει καμία δυνατότητα νομιμοποίησης μέσω χρόνου παραμονής».