Ενίσχυση της λογοδοσίας των περιφερειακών αρχών προς τους περιφερειακούς συμβούλους στα πρότυπα του κανονισμού της Βουλής – Στο προσχέδιο του κανονισμού αποτυπώνεται η πρόθεση της ηγεσίας του υπουργείου Εσωτερικών η θητεία να είναι πενταετής.
Σημειακές αλλαγές που αναβαθμίζουν τον ρόλο των περιφερειακών συμβουλίων φέρνει το προσχέδιο του κανονισμού λειτουργίας που κατέθεσε στην Ένωση Περιφερειών Ελλάδας ο υφυπουργός Εσωτερικών, Βασίλης Σπανάκης. Από τις διατάξεις του κανονισμού προκύπτει ενίσχυση της λογοδοσίας των περιφερειακών αρχών προς τους περιφερειακούς συμβούλους με την υποχρέωση γραπτών απαντήσεων στα ερωτήματά τους, στα πρότυπα του κανονισμού της Βουλής των Ελλήνων. Παράλληλα, στον νέο κανονισμό ενσωματώνονται και οι διατάξεις λειτουργίας της επιτροπής λογοδοσίας, που είχαν θεσπιστεί επί υπουργού Εσωτερικών Νίκης Κεραμέως.
Πενταετής η θητεία με ενισχυμένο ρόλο του περιφερειάρχη
Στο προσχέδιο του κανονισμού λειτουργίας των περιφερειακών συμβουλίων αποτυπώνεται η πρόθεση της ηγεσίας του υπουργείου Εσωτερικών η θητεία να είναι πενταετής, γεγονός που όμως παραλείπεται στο αντίστοιχο προσχέδιο για τα δημοτικά συμβούλια. Παράλληλα, οι αρμοδιότητες των περιφερειακών συμβουλίων εμφανίζονται εμπλουτισμένες σε σχέση με τον αντίστοιχο κανονισμό που είχε θεσπιστεί το 2020 επί υπουργού Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκου. Έτσι, λοιπόν, στα αποφασιστικά όργανα μαζί με τον περιφερειάρχη και το περιφερειακό συμβούλιο προστίθεται η περιφερειακή επιτροπή – ως προϊόν ενοποίησης της Οικονομικής και Εκτελεστικής επιτροπής, αλλά και οι ειδικές επιτροπές, που ορίζονται σε δυο. Βέβαια, σε σχέση με τον κανονισμό του 2020, στο προσχέδιο παραλείπονται οι αποφασιστικές αρμοδιότητες των αντιπεριφερειαρχών και εξ αυτού τεκμαίρεται ότι ενισχύεται ο ρόλος του περιφερειάρχη.
Μεταβιβάσεις αρμοδιοτήτων
Στον νέο κανονισμό λειτουργίας αναφέρεται ότι «το περιφερειακό συμβούλιο για θέματα ιδιαίτερα σοβαρά, με ειδική αιτιολογία και με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του, αποφασίζει ότι θα ασκήσει το ίδιο αρμοδιότητες που είχε μεταβιβάσει στις επιτροπές», όπως και το αντίστροφο. Επίσης, «το περιφερειακό συμβούλιο, ύστερα από πρόταση του προέδρου του, μπορεί να συγκροτεί γνωμοδοτικές επιτροπές για την επεξεργασία και εισήγηση στο περιφερειακό συμβούλιο θεμάτων της αρμοδιότητας της περιφέρειας». Η δε περιφερειακή επιτροπή «ύστερα από ειδική απόφαση που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία των μελών της μπορεί να παραπέμπει συγκεκριμένο θέμα της αρμοδιότητάς της στο περιφερειακό συμβούλιο για τη λήψη απόφασης, εφόσον κρίνει ότι αυτό επιβάλλεται από την ιδιαίτερη σοβαρότητά του».
Η διευκόλυνση της τηλεδιάσκεψης
Ως προς τη σύγκληση του περιφερειακού συμβουλίου που είναι αρμοδιότητα του προέδρου του οργάνου, οι διατάξεις του κανονισμού παραμένουν ίδιες, όμως ενσωματώνονται οι διατάξεις του νόμου Βορίδη σχετικά με την τηλεδιάσκεψη. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι: «Το περιφερειακό συμβούλιο συνεδριάζει υποχρεωτικά, ύστερα από πρόσκληση του προέδρου του, σε τακτική συνεδρίαση τουλάχιστον μία φορά τον μήνα. Οι συνεδριάσεις του συμβουλίου είναι δημόσιες και διεξάγονται: α) είτε διά ζώσης στο κατάστημα της έδρας της περιφέρειας, β) είτε με τηλεδιάσκεψη, με κάθε πρόσφορο μέσο ηλεκτρονικών επικοινωνιών, γ) είτε με μικτό τρόπο, διά ζώσης και με τηλεδιάσκεψη. Το συμβούλιο μπορεί να συνεδριάσει σε άλλον τόπο έπειτα από απόφαση του συμβουλίου».
Χωρίς αποζημίωση για τη γραμματειακή υποστήριξη
Για τις συνεδριάσεις κεκλεισμένων των θυρών απαιτείται απόφαση των 3/5 των περιφερειακών συμβούλων. Για τις διά περιφοράς συνεδριάσεις πρέπει να αιτιολογούνται ως προς τον κατεπείγοντα χαρακτήρα των θεμάτων για την λήψη αποφάσεων. Στο προσχέδιο του νέου κανονισμού αναφέρεται η υποχρέωση γραμματειακής υποστήριξης από υπαλλήλους της περιφέρειας, αλλά σε σχέση με τον προηγούμενο κανονισμό παραλείπεται η αναφορά για την αποζημίωση αυτών των υπαλλήλων, που είχε οριστεί στα 2/3 της αποζημίωσης που λαμβάνουν τα μέλη του περιφερειακού συμβουλίου.
Στα πρότυπα της Βουλής
Παραμένει η πρόβλεψη ότι τα θέματα προς συζήτηση στο περιφερειακό συμβούλιο πρέπει απαραιτήτως να συνοδεύονται από εισήγηση της αρμόδιας υπηρεσίας της περιφέρειας και να παραδίδονται στη γραμματεία του περιφερειακού συμβουλίου τρεις τουλάχιστον ημέρες πριν από τη συνεδρίαση, μαζί με γνωμοδότηση από νομικό σύμβουλο της περιφέρειας όταν ανακύπτουν νομικά ζητήματα. Σε κάθε περίπτωση οι εισηγήσεις πρέπει να αποστέλλονται γραπτώς πέντε ημέρες πριν από την ημέρα της συνεδρίασης. Κατά τη συνεδρίαση του περιφερειακού συμβουλίου το λόγο λαμβάνουν, εκτός του περιφερειάρχη, οι αντιπεριφερειάρχες, οι επικεφαλής των παρατάξεων και οι ειδικοί αγορητές ανά θέμα, οι οποίοι ορίζονται από τις παρατάξεις. Η παράταξη του περιφερειάρχη μπορεί να ορίσει μέχρι δύο ειδικούς αγορητές, εκ των οποίων ο ένας είναι ο εισηγητής και οι υπόλοιπες παρατάξεις έναν ειδικό αγορητή. Εισηγητές και ειδικοί αγορητές μπορούν να καταθέτουν γραπτό κείμενο με τις απόψεις τους στο προεδρείο, το οποίο και αναπτύσσουν προφορικά. Πάντως, η συζήτηση για τα θέματα εκτός ημερήσιας διάταξης μπορεί να διαρκεί έως μισή ώρα και μόνον σε ειδικές περιπτώσεις να διαρκεί μια ώρα.
Αλλαγές στον έλεγχο της περιφερειακής διοίκησης
Στον νέο κανονισμό παραμένει η διαδικασία των ερωτήσεων και της αίτησης κατάθεσης εγγράφων, αλλά όχι των επερωτήσεων, που ίσχυε στον προηγούμενο κανονισμό. Πάντως, παραμένει η υποχρέωση της γραπτής απάντησης εκ μέρους του περιφερειάρχη ή του αρμόδιου αντιπεριφερειάρχη εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την κατάθεσή τους. Επίσης, παραμένει η διαδικασία κατάθεσης εγγράφων από τη διοίκηση της περιφέρειας στους περιφερειακούς συμβούλους, εκτός «αν υπάρχει ειδικός λόγος που το απαγορεύει, και τον οποίο θα πρέπει να εκθέσει στο περιφερειακό συμβούλιο».
Απολογισμός και λογοδοσία
Υποχρεωτική είναι η ειδική συνεδρίαση απολογισμού, που διεξάγεται μέχρι την 31η Ιανουαρίου του επόμενου έτους και ανακοινώνεται 15 ημέρες νωρίτερα. Σε αυτή καλούνται οι δήμαρχοι των δήμων της περιφέρειας και εκπρόσωποι πολιτικών κομμάτων. Η συνεδρίαση διεξάγεται: α) είτε διά ζώσης, β) είτε με τηλεδιάσκεψη, με κάθε πρόσφορο μέσο ηλεκτρονικών επικοινωνιών, γ) είτε με μικτό τρόπο, διά ζώσης και με τηλεδιάσκεψη. Με τον ίδιο τρόπο διεξάγεται η ειδική συνεδρίαση λογοδοσίας κάθε δύο μήνες με δέκα (10) γνωστοποιημένα θέματα από πλευράς των περιφερειακών συμβούλων τρεις μέρες πριν από την προγραμματισμένη συνεδρίαση.
Ανεξαρτητοποιήσεις
Παραμένουν οι προβλέψεις περί ανεξαρτητοποίησης των περιφερειακών συμβούλων ακόμη και στις περιπτώσεις παρατάξεων με τρία μέλη, που απαιτείται η πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) αυτών για τη διαγραφή συμβούλων της. Επίσης, προβλέπεται ότι «το μέλος του περιφερειακού συμβουλίου που ανεξαρτητοποιήθηκε ή διαγράφηκε από την παράταξή του δεν μπορεί να ενταχθεί σε άλλη παράταξη και δεν μπορεί να εξακολουθήσει να είναι μέλος του προεδρείου όπου εκλέχτηκε ως μέλος της παράταξης από την οποία ανεξαρτητοποιήθηκε ή διαγράφηκε». Η επανένταξή του σε παράταξη γίνεται με δεκτή με απόφαση των 2/3 των μελών και κοινοποίηση της απόφασης στο προεδρείο του περιφερειακού συμβουλίου.