Υπηρεσίες υγείας, ανισότητες και φτώχεια

του Κώστα Διαμαντόπουλου

Τελικά γιατί υπάρχουν τα συστήματα υγείας; Υπάρχουν μόνο για να παράγουν υπηρεσίες υγείας και να συμβάλλουν στη βελτίωση του επιπέδου υγείας του πληθυσμού; Αυτή είναι η προφανής απάντηση. Πώς όμως επιδρούν στις ανισότητες και τον κίνδυνο φτώχειας? Την περίοδο 2008-2015 ο αριθμός όσων φτωχοποιήθηκαν λόγω ιδιωτικών πληρωμών για φάρμακο αυξήθηκε κατά 3,5 φορές και συγκεκριμένα από 58 χιλ. το 2008 σε 204 χιλ. περίπου το 2015.

Παράλληλα όσοι ανήκουν στην υψηλότερη εισοδηματική κατηγορία εμφανίζουν 40,5% μικρότερο κίνδυνο (για ανεκπλήρωτες φαρμακευτικές ανάγκες) σε σχέση με κείνα της χαμηλότερης (1). Είναι φανερό ότι συστήματα υγείας με υψηλό ποσοστό ιδιωτικών πληρωμών όπως το δικό μας διευρύνουν τους οικονομικούς κινδύνους, βαθαίνουν τις ανισότητες και απειλούν με φτωχοποίηση τα πιο ευάλωτα στρώματα του πληθυσμού και συγκεκριμένα νοικοκυριά που πλήττονται από ανεργία, νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος, νοικοκυριά με χρόνια πάσχοντες, πολύτεκνες και μονογονεϊκές οικογένειες. Μπορούμε να συζητάμε, συμφωνώντας ή διαφωνώντας, για ώρες για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στο σύστημα υγείας.

Όσα όμως και ν’ αλλάξουν αν δε μειωθεί το ποσοστό όσων αναφέρουν ανεκπλήρωτες υγειονομικές ανάγκες (πάνω από 12% το 2021, δεύτεροι στην Ευρωπαϊκή Ένωση ) και δεν εκλογικευτούν οι ιδιωτικές πληρωμές (πάνω από το 1/3 του συνόλου των δαπανών) θα είναι σα να γεμίζουμε ένα βαρέλι χωρίς πάτο. Ήδη τη διετία της υγειονομικής κρίσης οι δαπάνες των νοικοκυριών για ιδιωτική νοσοκομειακή περίθαλψη αυξήθηκαν κατά 17% περίπου.

Ο κίνδυνος καταστροφικών δαπανών και περαιτέρω απώλειας ευημερίας είναι υπαρκτός. Δεν είναι μόνο η πληθωριστική κρίση που διαβρώνει τα εισοδήματα πλήττοντας κυρίως τα φτωχότερα και πιο ευάλωτα στρώματα του πληθυσμού. Είναι και η παραίτηση από την ικανοποίηση άλλων αναγκών ώστε να ανταποκριθούν στις ανάγκες περίθαλψής τους. (1)

Τα στοιχεία προέρχονται από το βιβλίο με τίτλο «Πολιτικές φαρμάκου και φτωχοποίηση των νοικοκυριών κατά την οικονομική κρίση» των Υφαντόπουλου, Χαντζάρα, Κωνσταντόπουλου, εκδόσεις Gutenberg.

Ο Κώστας Διαμαντόπουλος είναι Οδοντίατρος, εκπρόσωπος στη Γενική Συνέλευση της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Management Υπηρεσιών Υγείας, πρώην Διοικητής του Γενικού Νοσοκομείου Ηλείας