Ειρηναίος Σταματόπουλος: Η θέληση ως δύναμη πολιτικής & έργου

ΑΡΧΕΣΘΑΙ ΜΑΘΩΝ ,ΑΡΧΕΙΝ ΕΠΙΣΤΗΣΕΙ…

(ΣΟΛΩΝΑΣ)

Πιστεύεται οτι η πολιτική θέληση είναι η κινητήριος δύναμη της σκέψης για την προσφορά στα κοινα .Ο ρήτορας Δημοσθένης είναι ακριβής ,καθώς αποδίδει στην ”βουλησιν ”την ικανότητα εκείνη του ανθρώπου να θέτει σκοπους, να αξιολογεί ,και να συναποφασίζει την πραγματοποίηση τους όταν πρόκειται για τα ”κοινα”…Μάλιστα η ”ισχυρά βουλησις” αξιώνεται ως η δύναμη που επιτρέπει στο άτομο να υπερπηδά τα εμπόδια που θέτει το κοινωνικό, φυσικό περιβάλλον ακόμη και η κληρονομικότητα..

Πολλοί είναι οι στοχαστές που ταύτισαν τη θέληση με τα κίνητρα που ερμηνεύονται ως εσωτερικές παρορμήσεις ενώ οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι της αποδίδουν και την πολιτική ικανότητα του ανθρώπου να πείθει τον εαυτόν του στη λογική της συλλογικής αναγκαιότητας και προσφοράς που απαιτεί όμως αναγνώριση ώστε να γίνει η δύναμη για την δράση των πολιτών.

Πράγματι, η πολιτική θέληση γίνεται ικανότητα και δύναμη έργου ,όταν συντρέξουν ουσιαστικές προϋποθέσεις:

(α)να είναι θέληση πραγματική και όχι ένας ευσεβής ποθος που αφυπνίζεται ευκαιριακά στην εκλογική περίοδο και μετά κατακλίνεται στις δάφνες της νίκης ή της αδιαφορίας από την πολιτική ήττα.

(β)η πραγματική πολιτική βούληση να υπερβαίνει την προσωπική επιθυμία και να γίνεται συλλογικη θέληση με την συνδρομή ενός πολιτικού που αβίαστα μεταλαμπαδεύει οράματα ,αξίες και αρχες και συντονίζει την κοινή προσπάθεια χωρίς εμπάθεια και διάθεση αρχομανίας.. ..όλοι ποθούμε ,όλοι επιθυμούμε αλλά δε σημαίνει οτι μπορούμε.. Η επιθυμία για τα κοινα αποτελεί το σημείο της ποιοτικής διαφοροποίησης των ανθρώπων .Η ιστορία των πολιτικών πράξεων συνεχίζει να διδάσκει οτι οι μεγάλοι άνθρωποι είχαν θέληση , οι μικροί ποθους …που έγιναν πάθη και αρχή πολιτικών λαθών …..

(γ)Η πολιτική βούληση γίνεται πολιτική δύναμη όταν είναι διαρκής, σταθερή , αταλάντευτη χωρίς μεταπτώσεις ή εκπτώσεις που στοχεύουν στο ατομικο και καταστρατηγούν το συλλογικο….όταν ικανοποίει ιδεολογήματα και κομματικές μεθοδεύσεις (δεν υπονοώ εδώ δοκιμασμένες ιδεολογίες ή κομματικές συγκυβερνιες ..αυτά τα κρίνει η ιστορία.) (δ)” Οποιος όταν μπορεί δεν θα θελήσει ,όταν θελήσει δε θα μπορεί” είχε πει ο Τσόρτσιλ θέλοντας να τονίσει την αξία της αυτογνωσίας και της ευθυκρισίας για να γίνει η πολιτική επιθυμία πολιτική δύναμη….Αυτή η δύναμη επιδιώκει να δράσει και να αντιδράσει στα όρια της λογικής των δυνατοτήτων του πολιτικού και στα όρια του εφικτού…Οι Γάλλοι λένε σε λαοσοφισμα τους ”μη ζητάς τριανταφυλλιά στις Αλπεις ”

Καταλήγω με την διαπίστωση οτι όταν η πολιτική επιθυμία είναι αδέσμευτη δεν κερματίζει τον δυναμισμο του ανθρώπου που υπερβαίνει εαυτόν για τον συνάνθρωπο συμπολίτη του σε μια πραγματική κοινωνία των πολιτών. Γίνεται η δύναμη που υπηρετεί τις ηθικές αρχες και μαρτυρά τη διάθεση για θυσία… Τελικά , επιθυμεί μόνο οποιος είναι έτοιμος να πάθει , να κριθεί,να δοκιμαστεί…
Ο Σολωμός σε στίχο του γράφει.’ ”… Ή δύναμη σου πέλαγος, μα η θέληση μου βράχος…”

Ας αναλογιστούμε…ερρωσθε..

Ειρηναίος Σταματόπουλος
καθ. Φιλόλογος ΠΕ2
Ιστορικός του Ιονίου Πανεπιστημίου